Het kanon van Susteren

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zou het kanon tussen 1941 en 1943 betrokken zijn geweest bij gevechten in de Afrikaanse Woestijnoorlog. In de herfst van 1944 dook het kanon op in Susteren, waar het tot januari 1945 bleef. Het kanon is toen voor het laatst gebruikt en stond verstopt in de buurt van de fruitweide van de familie Kreutzer. Op verzoek van de toenmalige burgemeester van Susteren is het kanon na de oorlog door de geallieerden aan de gemeente geschonken als herinnering aan de oorlog.

Het Kanon van Susteren is oorspronkelijk gemaakt in Duitsland. Het is een PAK 43, wat staat voor Pantserafweerkanon, met een kaliber van 8,8 cm. In het begin was het bedoeld als een luchtafweergeschut, maar later is het omgebouwd tot een pantserafweergeschut vanwege zijn technische prestaties. Wat dit kanon bijzonder maakt, is dat het boven andere wapens uitstak. Dit kwam niet alleen door zijn vermogen om gemakkelijk obstakels te overwinnen en zijn goede wendbaarheid, maar ook doordat het in alle richtingen kon schieten en een groot bereik had. Een nadeel van het kanon was dat het weinig bescherming bood aan de zij- en bovenkant. Dat men destijds aan grote gevaren blootstond, is nog zichtbaar aan de beschadigingen van het kanon. Desondanks is het destijds een erg gewild wapen geweest. Met name aan het Oostfront. Hier wisselden de frontlinies snel. Het kanon was ideaal omdat het snel inzetbaar was en daarnaast erg gevreesd door Russen. Tegenwoordig zijn er nog maar een paar van deze kanonnen over.

Na de schenking in 1945 is het kanon op het kale Raadhuisplein in Susteren geplaatst. In het voorjaar van 1983, na vernieuwing van het plein, kreeg het kanon een vaste plek. Het oorlogsmonument is toen op een groot stenen platform geplaatst. Een paar maanden na de plaatsing is het kanon grondig opgeknapt. 40 jaar later keerde het kanon terug naar Duitsland, waar het is gerestaureerd en een plaquette kreeg aan de voorkant met de volgende tekst:

“Op het einde van Wereldoorlog II heeft Susteren een zeer zware tol voor zijn vrijheid moeten betalen. Van september 1944 tot januari 1945 was deze streek frontgebied en woedde hier het oorlogsgeweld. Op 7 november 1944 moest de bevolking van Susteren op last van de Duitsers evacueren naar Posterholt. Na zeer hevige gevechten werd het zwaar getroffen Susteren op 17 januari 1945 door de Engelsen bevrijd. Dit Duitse kanon herinnert aan die oorlogstijd.”

Er is ruim 600 manuren gewerkt aan het restaureren van het kanon. Eigenlijk wilde men in Idar-Oberstein het kanon plaatsen in hun eigen wapenmuseum, omdat er slechts enkele nog van bewaard zijn gebleven. Gemeente Susteren heeft hier vanaf gezien en het kanon keerde terug naar Susteren.

In de loop der jaren is "t kenón op de maert" voor de mensen van Susteren een begrip geworden. Zo wordt het in diverse plaatselijke (carnavals)liedjes bezongen en ook de Janse Bagge Bend heeft het kanon in haar muziek opgenomen.

Het geschut is een blijvende herinnering aan de hoge prijs die de mensen in Susteren moesten betalen voor hun vrijheid. Een gedenkwaardig monument om te bezoeken, wanneer je in Susteren of omgeving bent.